Ciśnienie w oku – objawy, przyczyny, jak kontrolować?

Właściwe ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, zwane ciśnieniem wewnątrzgałkowym, jest kluczowe dla zdrowia oczu i widzenia. Wartość prawidłowego ciśnienia w oku wynosi od 10 do 21 mm Hg, przy czym u większości osób wynosi 15-16 mm Hg. Wartości powyżej 21 mm Hg mogą być objawem wielu chorób, w tym jaskry, która może prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego i całkowitej utraty wzroku. O tym, jak ważne jest prawidłowe ciśnienie w oku, dowiesz się z naszego artykułu.

Ciśnienie wewnątrzgałkowe a zdrowie oczu

Wnętrze gałki ocznej składa się z cieczy wodnistej, która jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku. Ta ciecz magazynuje składniki odżywcze dla soczewki i rogówki oraz utrzymuje odpowiedni kształt gałki ocznej, jej uwodnienie i napięcie. Ciśnienie wewnątrzgałkowe, czyli ciśnienie cieczy wodnistej w gałce ocznej, ma kluczowe znaczenie dla zdrowia narządu wzroku i możliwości widzenia.

Zdrowie narządu wzroku i możliwość widzenia w dużej mierze zależy od produkcji odpowiedniej ilości cieczy wodnistej i jej niezakłóconego przepływu wewnątrz gałki. Ciecz znajduje się i przepływa wewnątrz gałki pod odpowiednim ciśnieniem, które nazywane jest ciśnieniem wewnątrzgałkowym.

Prawidłowe ciśnienie mieści się w zakresie od 10 do 21 mm Hg. U większości osób utrzymuje się ono na poziomie 15-16 mm Hg. Zarówno niedociśnienie, jak i nadciśnienie w gałce ocznej może prowadzić do nieodwracalnych zmian w narządzie wzroku. Z tego powodu przy niepokojących objawach w postaci bólu głowy czy gałki ocznej należy zgłosić się do okulisty. Lekarz zbada ciśnienie w gałce ocznej i określi jego wartość. Badanie ciśnienia oka u okulisty nazywa się tonometrią i przeprowadzane jest na kilka sposobów.

Niskie i wysokie ciśnienie w oku

Zbyt niskie ciśnienie wewnątrzgałkowe inaczej zwane hipotonią gałki ocznej, to rzadkie zjawisko, w którym ciśnienie wewnątrzgałkowe jest zbyt niskie, czyli jest poniżej 10 mm Hg. Zazwyczaj spowodowane jest zbyt małą ilością produkowanej cieczy wodnistej. Chociaż objawy hipotonii gałki ocznej są zwykle subtelne i niepozorne, to może ona prowadzić do poważnych problemów ze wzrokiem, jeśli nie zostanie w porę wykryta i leczona.

Osoby z hipotonią gałki ocznej mogą doświadczać zamglonego lub nieostrego widoku, odczuwać ból lub napięcie w oku, zwiększoną wrażliwość na światło, a także zredukowaną zdolność adaptacji do ciemności. Hipotonię gałki ocznej obserwuje się u osób o niskim ciśnieniu krwi, chorujących na cukrzycę, zanik gałki ocznej czy zapalenie naczyniówki.

Z kolei podwyższone ciśnienie w oku może być objawem jaskry lub do niej prowadzić. Zazwyczaj jego przyczyną jest upośledzenie przepływu cieczy wodnistej w wyniku zamknięcia kąta przesączania. Skutkami zbyt wysokiego ciśnienia w oku jest jaskra, stany zapalne w oku, choroby rogówki czy nadprodukcja cieczy wodnistej. Nie należy bagatelizować zbyt wysokiego ciśnienia w oku. Objawy, które mu towarzyszą to ból głowy i zaburzenia widzenia. Nieleczone może prowadzić do jaskry i uszkodzenia nerwu wzroku. Bezpośrednią tego konsekwencją jest nieodwracalna utrata wzroku.

Ciśnienie wewnątrzgałkowe a soczewki kontaktowe

Jednym z największych zagrożeń dla zdrowia oczu jest jaskra. Choroba ta prowadzi do pogorszenia widzenia lub nawet jego utraty. Zbyt wysokie ciśnienie w oku jest jednym z głównych objawów tej choroby, dlatego osoby cierpiące na jaskrę powinny unikać noszenia soczewek kontaktowych, które mogą powodować podwyższenie ciśnienia w oku lub jego wahania, zwiększając ryzyko ataku jaskry.

Powstawanie stanów zapalnych w oku jest niebezpieczne, szczególnie w przypadku jaskry. Lekceważenie surowych zasad dotyczących dbania o soczewki kontaktowe może prowadzić do powstania i rozwoju infekcji, co utrudnia leczenie jaskry. Jednak w początkowych stadiach choroby niektórzy okuliści pozwalają na krótkotrwałe noszenie soczewek kontaktowych.

Osoby cierpiące na zbyt wysokie ciśnienie w oku powinny skonsultować się z lekarzem przed zdecydowaniem się na noszenie soczewek kontaktowych. Prawidłowe dbanie o soczewki kontaktowe jest kluczowe dla zapobiegania poważnym problemom zdrowotnym związanym z oczami.

Wysokie ciśnienie w oku – jak je obniżyć?

Wysokie ciśnienie w oku jest stanem, na który należy jak najszybciej zareagować. W przypadku niewielkich wahań ciśnienia lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne. Polega ono na podawaniu kropli do oczu, które zwężają źrenice. Wówczas zwiększa się kąt przesączania i nadmiar cieczy wodnistej jest odprowadzany z gałki ocznej.

Istnieją również zabiegi okulistyczne, które wspierają prawidłowy przepływ cieczy wodnistej. Najczęściej wykonuje się trabekuloplastykę i irydotomię.

Irydotomia polega na wykonaniu za pomocą wiązki lasera niewielkiego otworu na obwodzie tęczówki. Wówczas sama tęczówka cofa się, pogłębiając komorę przednią. Z kolei podczas zabiegu trabekuloplastyki dokonuje się kilkudziesięciu przypaleń laserem w kącie przesączania, co powoduje zwiększenie odpływu cieczy wodnistej z przedniej komory oka i doprowadzenie go do miejsc odpływu z gałki ocznej. Oba zabiegi zmniejszają ciśnienie w gałce ocznej i chronią przed nieodwracalnym uszkodzeniem nerwu wzrokowego.

Ciśnienie wewnątrzgałkowe może być objawem wielu chorób w obrębie gałki ocznej czy nawet schorzeń ogólnoustrojowych. Aby uniknąć niebezpiecznych powikłań, należy regularnie sprawdzać ciśnienie w oku i w razie jego podwyższenia lub obniżenia podjąć stosowne kroki prowadzące do przywrócenia prawidłowego ciśnienia w oku.