Soczewki kontaktowe to wygodna alternatywa dla okularów, ale u części osób mogą wywoływać dyskomfort, pieczenie, zaczerwienienie czy nawet objawy alergii. Poniżej wyjaśniamy najczęstsze przyczyny podrażnień, jak rozpoznać problem i co zrobić, by bezpiecznie dalej korzystać z soczewek.
Czym jest „uczulenie na soczewki”?
Nie zawsze chodzi o klasyczną alergię. Często to nadwrażliwość na składniki płynów pielęgnacyjnych lub osady białkowo-lipidowe na soczewce. Długotrwałe drażnienie może prowadzić do olbrzymiobrodawkowego zapalenia spojówek (GPC).
Objawy podrażnienia lub uczulenia
Najczęstsze sygnały ostrzegawcze:
- pieczenie, uczucie ciała obcego,
- zaczerwienienie i łzawienie,
- suchość, światłowstręt, niewyraźne widzenie,
- swędzenie lub obrzęk powiek (rzadziej).
Jeśli objawy pojawiają się po założeniu soczewek i znikają po ich zdjęciu, możliwa jest reakcja alergiczna, toksyczna lub mechaniczne podrażnienie rogówki.
Możliwe przyczyny dyskomfortu
1) Niedotlenienie rogówki
Zbyt niska tlenoprzepuszczalność może powodować hipoksję, przekrwienie i stany zapalne.
2) Reakcja na składniki płynu pielęgnacyjnego
Konserwanty (np. PHMB, chlorheksydyna, związki boranowe; dawniej thiomersal) mogą podrażniać spojówkę lub skórę powiek.
- zmiana płynu na preparat dla oczu wrażliwych lub system oksydacyjny (nadtlenek wodoru),
- przejście na soczewki jednodniowe, które nie wymagają dezynfekcji.
3) Osady białkowe i lipidowe
Złogi z filmu łzowego zwiększają tarcie i mogą wywołać reakcję zapalną, nawet gdy materiał soczewki sam w sobie jest dobrze tolerowany.
Co robić, gdy podejrzewasz uczulenie?
- Natychmiast zdejmij soczewki i obserwuj, czy objawy ustępują.
- Skonsultuj się ze specjalistą (okulista / optometrysta) – badanie lampą szczelinową wskaże przyczynę.
- Zmień typ soczewek lub płynu zgodnie z zaleceniem specjalisty.
- Przestrzegaj higieny – myj ręce, wymieniaj pojemnik co 1–3 mies., nie dolewaj płynu.
- Zrób przerwę i wróć tymczasowo do okularów, jeśli objawy są nasilone.
Leczenie i dalsze postępowanie
W zależności od przyczyny stosuje się m.in. krople przeciwalergiczne, nawilżające bez konserwantów, zimne okłady, a w cięższych przypadkach – leki sterydowe (na receptę). Zawsze postępuj według zaleceń specjalisty.
Jak zapobiegać podrażnieniom w przyszłości?
- Soczewki jednodniowe – brak płynów, mniej osadów; najlepsze dla oczu wrażliwych.
- Płyny bez konserwantów lub oksydacyjne dla użytkowników modeli miesięcznych.
- Wzorcowa higiena – czyste, suche ręce; świeży pojemnik; wymiana zgodnie z harmonogramem.
- Nie „przenoś” soczewek poza deklarowany okres.
- Rób przerwy i noś okulary w dniach gorszej tolerancji / alergii.
- Kontrole co 6–12 miesięcy – szybka reakcja zapobiega powikłaniom.
Kiedy rozważyć rezygnację z soczewek?
- Gdy objawy wracają mimo zmiany materiału i płynów.
- Przy rozpoznaniu GPC lub przewlekłych zapaleni spojówek.
- Na zalecenie specjalisty – czasowo lub trwale.
Podsumowanie
Nie każda „alergia na soczewki” jest prawdziwą alergią – często winne są niedotlenienie lub błędy pielęgnacyjne. Odpowiedni materiał, tryb noszenia i higiena zwykle rozwiązują problem.
Masz objawy? Skonsultuj się ze specjalistą i rozważ zmianę płynu, materiału lub częstotliwości wymiany. W wielu przypadkach to wystarcza, by wrócić do komfortowego noszenia.
Jak poprawić komfort i bezpieczeństwo noszenia soczewek
Przejdź na soczewki jednodniowe, dobierz płyn pielęgnacyjny dla oczu wrażliwych i krople nawilżające.
Źródła i materiały
- Morgan PB, Brennan NA. Oxygen Transmissibility and Contact Lens–Related Hypoxia. Eye & Contact Lens, 2013.
- Szczotka-Flynn L. Contact Lens–Related Allergy and Toxicity. Curr Opin Allergy Clin Immunol, 2010.
- Stapleton F et al. The Epidemiology of Contact Lens–Related Infiltrates. Optom Vis Sci, 2007.
- Nichols JJ. Contact Lenses 2020: An Update. Contact Lens Spectrum.
Autorka: Katarzyna Pydzik, optometrysta, współwłaściciel Twojesoczewki.pl
